SFT (Solunum Fonksiyon Testi)

Solunum Fonksiyon Testleri (SFT) Nedir?

Akciğerlerin ne kadar iyi çalıştığını gösteren testlerdir. Aldığımız havanın akciğerlerden içeri ve dışarı ne kadar iyi hareket ettiğini, akciğer kapasitesini, alınan oksijenin kana ne kadar geçtiğini değerlendirmemizde yardımcı olur. Bu testlerle hava akım hızı, akciğer kapasitesi, gaz değiş tokuşu, egzersiz kapasitesi değerlendirilir.

Ne Amaçla SFT Yaptırılır?

Solunum fonksiyon testlerinin (SFT) yapılmasının birçok farklı nedeni vardır. Bazen rutin bir fiziksel çalışmanın parçası olarak sağlıklı insanlarda yapılırlar. Ayrıca, çalışan sağlığını sağlamak için belirli çalışma ortamlarında (grafit fabrikaları ve kömür madenleri gibi solunumsal zararlı maddelere maruz kalınan işyerleri) rutin olarak yapılırlar. Ya da doktorlar nefes darlığı, öksürük, göğüste sıkışma gibi solunumsal yakınmaları olan hastalarına aşağıdakiler gibi bir sağlık sorununu teşhis etmek için yardıma ihtiyacı varsa, SFT isteyebilir:

• Alerjiler
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Göğüs yaralanmasından veya yakın zamanda geçirilmiş bir ameliyattan dolayı nefes almada zorluk
• Astım, bronşektazi, amfizem veya kronik bronşit gibi kronik akciğer rahatsızlıkları
• Asbestoz, asbest liflerinin solunmasından kaynaklanan bir akciğer hastalığı
• Skolyoz, tümörler veya akciğerlerin iltihaplanması veya skarlaşmasından kaynaklanan kısıtlayıcı hava yolu sorunları
• Sarkoidoz, karaciğer, akciğerler ve dalak gibi organların çevresinde iltihaplı hücre topaklarına neden olan bir hastalık,
• Skleroderma, bağ dokusunun kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olan bir hastalık

SFT'ler, yaşlı, akciğer veya kalp sorunları olan, sigara içen veya başka sağlık sorunları olan hastalarda ameliyat veya diğer prosedürlerden önce akciğer fonksiyonlarını kontrol etmek için de kullanılabilir. SFT'lerin başka bir kullanımı astım, amfizem ve diğer kronik akciğer problemlerinin tedavisini değerlendirmek ve yönlendirmektir. Sağlık uzmanınızın SFT'leri tavsiye etmek için başka nedenleri de olabilir.

Solunum Fonksiyon Testleri İçin Nasıl Hazırlanırım?

• Sağlık uzmanınız size prosedürü açıklayacaktır. Tüm sorularınızı ona sorun.
• Herhangi bir ilaç kullanıyorsanız sağlık uzmanınıza söyleyiniz. Buna reçeteler, reçetesiz satılan ilaçlar, vitaminler ve bitkisel takviyeler dahildir.

En doğru sonuçları almak için:

• Testten en az 1 saat önce sigara içmeyin.
• İşlemden en az 4 saat önce alkol almayınız.
• Öncesinde en az 30 dakika ağır egzersiz yapmayın.
• Nefes almayı zorlaştıran dar giysiler giymeyin.
• Testten önceki 2 saat içinde büyük bir yemek yemeyin.
• Herhangi bir ilaç olup olmadığını sağlık uzmanınıza sorun.

Solunum fonksiyon testleri sırasında ne olur?

• Prosedürde soruna neden olabilecek sıkı kıyafetleri, takıları veya diğer şeyleri gevşetmeniz istenecektir.
• Protez takıyorsanız, işlem sırasında takmanız gerekecektir.
• İşlemden önce mesanenizi boşaltmanız gerekecektir.
• Bir koltuğa oturacaksınız. Burnunuza yumuşak bir klips takılacaktır. Bu nedenle, soluma burnunuzdan değil ağzınızdan yapılır.
• Size bir spirometreye bağlı steril bir ağızlık verilecektir.
• Ağzınızla ağızlık üzerinde sıkı bir mühür oluşturacaksınız. Farklı şekillerde nefes alıp vermeniz istenecektir.
• Baş dönmesi, nefes almada zorluk veya diğer problemler için teknisyen tarafınca prosedür sırasında dikkatle izleneceksiniz.
• Belirli testlerden sonra size bir nefes açıcı ilaç verilebilir. Testler, ilaç etkisini gösterdikten birkaç dakika sonra tekrarlanacaktır.

Akciğer fonksiyon testleri için normal sonuçlar nelerdir?

• Herkesin vücudu ve ciğerleri farklı boyutlarda olduğu için normal sonuçlar kişiden kişiye farklılık gösterir.
• Örneğin, daha uzun boylu insanlar ve erkekler daha büyük akciğerlere sahipken, daha kısa insanlar ve dişiler daha küçük akciğerlere sahiptir. Yaşlandıkça akciğer fonksiyonunuzun biraz düşmesi normaldir.
• Sağlık uzmanınızın kullandığı bu standartlar doğumda boyunuza, yaşınıza ve cinsiyetinize bağlıdır. Bu sayılara “öngörülen değerler” denir. Ölçülen değerleriniz bu tahmin edilen değerlerle karşılaştırılacaktır.

Solunum fonksiyon testlerinden sonra ne olur?

Akciğer veya solunum problemleriniz varsa, testlerden sonra yorgun olabilirsiniz. Daha sonra dinlenmeniz için bir şans verilecektir. Sağlık uzmanınız sizinle test sonuçlarınız hakkında konuşacaktır.

Solunum fonksiyon testlerinin riskleri nelerdir?

Solunum fonksiyon testi invaziv bir prosedür olmadığı için çoğu insan için güvenli ve hızlıdır. Ancak kişi açık ve basit yönergeleri takip edebilmelidir.

Tüm prosedürlerin bazı riskleri vardır. Bu prosedürün riskleri şunları içerebilir:

• Testler sırasında baş dönmesi
• Nefes darlığı hissetmek
• Öksürme
• Derin inhalasyon ile ortaya çıkan astım krizi

Bazı durumlarda, SFT YAPILMAMALIDIR. Bunun nedenleri şunları içerebilir:

• Yakin zamanlı göz ameliyatı
• Yakin zamanlı karın veya göğüs ameliyatı
• Göğüs ağrısı, yakın zamanda kalp krizi veya artan bir kalp rahatsızlığı
• Göğüste, karında veya beyinde şişkin bir kan damarı (anevrizma)
• Aktif tüberküloz (TB) veya soğuk algınlığı veya grip/ Covid 19 gibi solunum yolu enfeksiyonu
• Riskleriniz genel sağlığınıza ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Sağlık uzmanınıza, sizin için en çok hangi risklerin geçerli olduğunu sorun. Herhangi bir endişeniz hakkında onunla konuşun.
• Bazı şeyler PFT'leri daha az doğru hale getirebilir. Bunlar şunları içerir:
• Hasta işbirliği ve çaba derecesi
• Hava yollarını açan ilaçların kullanımı (bronkodilatörler)
• Ağrı kesici ilaçların kullanımı
• Gebelik
• Derin nefes alma yeteneğini etkileyen mide şişkinliği
• Aşırı yorgunluk veya kişinin testleri yapma yeteneğini etkileyen diğer durumlar (örneğin soğuk algınlığı)