Kornea Hastalıkları

Kornea: Gözün Şeffaf Zırhı

Kornea, gözün en dış tabakasını oluşturan, şeffaf ve kubbe şeklinde bir yapıdır. Göze gelen ışığın odaklanmasını sağlayan kornea, net bir görüş elde etmek için kritik bir rol oynar. Işığı gözün iç kısmına geçirir ve retina üzerinde keskin bir görüntü oluşmasına yardımcı olur. Kornea, göz sağlığı için vazgeçilmez bir yapı olup, çeşitli hastalıklara ve travmalara maruz kalabilir. Bu durumlar, görme yetisinin azalmasına yol açabilir.

Kornea Hastalıkları

• Keratokonus: Kornea incelip konik bir şekil almasına neden olur. Bu durum, görme bozukluğuna neden olabilir ve ilerleyen vakalarda kornea nakli gerektirebilir.
• Kornea Enfeksiyonları (Keratitler): Bakteri, virüs, mantar veya parazit kaynaklı enfeksiyonlar korneada ülserlere yol açabilir. Tedavi edilmediğinde, enfeksiyonlar görme kaybına neden olabilir.
• Kornea Distrofileri: Genetik olarak geçiş gösteren bu hastalıklar, korneada bulanıklaşma, incelme veya kalınlaşma gibi yapısal değişikliklere yol açar.
• Kornea Ödemi: Kornea içi sıvı dengesinin bozulması ile ortaya çıkan, kornea katmanlarında sıvı birikimi ile giden görme bozukluğu yapan durumdur.
• Tekrarlayan korneal erozyon sendromu,
• Travmalar,
• Okuler yüzey hastalıkları,
• Göz kuruluğu,
• Blefarit ve meibomit gibi gözkapağı inflamasyonuna bağlı kornea hastalıkları.

Kornea Cerrahileri

Kornea hastalıklarının tedavisinde cerrahi müdahaleler önemli bir yer tutar. Kornea cerrahisi, hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak farklı yöntemlerle gerçekleştirilebilir.

• Fototerapötik Keratektomi (PTK): Kornea yüzeyindeki düzensizliklerin giderilmesi için kullanılan bir lazer cerrahisi yöntemidir. Özellikle kornea distrofilerinde ve yüzeysel skarların tedavisinde etkili bir yöntemdir.
• Keratoplasti: Kornea tabakasının tamamının veya bir kısmının cerrahi olarak çıkarılıp yerine sağlıklı bir donör kornea yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem, korneanın saydamlığını yeniden kazanmasına ve görme yetisinin düzelmesine olanak tanır.
• Korneal Halkalar: Keratokonus gibi korneanın şekil bozukluğu durumlarında, korneanın stabilitesini artırmak ve görme kalitesini iyileştirmek için yerleştirilirler.

Kornea Nakli (Keratoplasti)

Kornea nakli, ciddi kornea hasarlarının ve hastalıklarının tedavisinde başvurulan bir yöntemdir. Keratoplasti olarak da bilinen bu işlemde, hasarlı kornea dokusu çıkarılır ve yerine sağlıklı bir donörden alınan kornea dokusu nakledilir. Kornea nakli, enfeksiyonlar, yaralanmalar, keratokonus ve diğer kornea hastalıklarının tedavisinde etkili bir çözüm sunar. Kornea nakli, dünyada en sık yapılan doku nakillerinden biridir ve yüksek başarı oranına sahiptir. Nakil sonrası iyileşme süreci, hastanın genel sağlık durumuna ve cerrahinin türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Kornea Nakli Neden Yapılır?

Kornea nakli, korneanın şeffaflığını yitirdiği veya şeklinin bozulduğu durumlarda görme düzeyini artırmak amacıyla yapılır. Bu duruma yol açan başlıca nedenler şunlardır:

• Keratokonus
• Kornea skarları (Kornea şeffaflığını bozan durumlar)
• Kornea distrofileri
• Kornea ödemi
• Kornea yaralanmaları

Kornea Nakli Türleri

Kornea naklinde birkaç farklı cerrahi yöntem kullanılabilir. Bunlar, hasarın boyutuna ve yerine göre değişiklik gösterir:

• Penetran Keratoplasti (PKP): Kornea naklinin en yaygın türüdür. Bu yöntemde, korneanın tamamı çıkarılır ve yerine sağlıklı bir donör korneası yerleştirilir.
• Lameller Keratoplasti: Sadece korneanın en dış veya orta tabakaları hasar gördüğünde uygulanan bir yöntemdir. Bu işlem, korneanın sağlıklı tabakalarının korunmasını sağlar.
• Endotelyal Keratoplasti: Korneanın sadece en iç tabakasının (endotel) nakledildiği cerrahi tekniktir. Genellikle kornea ödemi tedavisinde kullanılır.

Nakil Süreci

Kornea nakli, kornea hastalıkları konusunda uzman bir oftalmolog tarafından ameliyathane koşullarında, ameliyat mikroskobu kullanılarak gerçekleştirilen hassas bir cerrahidir. İşlem genel veya lokal anestezi altında yapılabilir.

Diğer Kornea Cerrahileri:

• Amniyon Membran Transplantasyonu: Kornea ve konjonktivanın medikal tedaviye yanıt vermeyen bazı hastalıklarında amniyon membran greft örtüsü ile çok başarılı sonuçlar alabilmekteyiz. Prosedür, ameliyathane koşullarında ve lokal anestezi altında yapılmaktadır.
• Limbal Kök Hücre Nakli: Kök hücreler (stem cell), korneanın dış sınırında yer alan, limbus adı verilen bölgenin epitel hücrelerinden elde edilmektedir. Kök hücre yetmezliğine bağlı hastalıklar, lokal anestezi altında kişinin diğer gözünden veya farklı bir donörden alınan limbal kök hücrelerin transplantasyonu ile tedavi edilebilmektedir.
• Pterjiyum Ameliyatı: Pterjiyum, prolifere olmuş konjonktiva dokusunun kornea yüzeyine doğru ilerlemesi ile oluşan, kuş kanadı adı da verilen hastalıktır. Küçük pterjiyumlar sık olmakla birlikte, genelde semptoma neden olmazlar. Daha büyük pterjiyumlar ise irritasyon ve kızarıklığa neden olabilir, pupile (gözbebeğine) kadar uzanarak görme keskinliğini de düşürebilir. Görme keskinliğini düşüren veya ciddi irritasyona neden olan pterjiyumlar, cerrahi olarak eksize edilmektedir. Yara yeri hastanın aynı gözünün üst kısmından alınan konjonktiva dokusu ile veya amniyon membran ile örtülmektedir. Ameliyat lokal anestezi altında yapılmaktadır.