Lejyoner Hastalığı Nedir?
Lejyonelloz, Legionella pneumophila adlı bir bakterinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Lejyoner hastalığı öncelikle solunum yolu yoluyla bulaşır ve ciddi akciğer enfeksiyonlarına neden olabilir. Hastalığa genellikle su kaynaklarında Lejyonella bakterisinin solunması neden olur.
Lejyoner hastalığının tarihi, 1976'da Philadelphia'daki bir salgınla başlar. Salgının çıkış nedeni ile ilgili yapılan araştırma sırasında, klima sistemlerinde ve otel su kaynaklarında Legionella pneumophila adlı bir bakteri tespit edilir.
Lejyoner Hastalığı Belirtileri
Lejyoner hastalığının belirtileri, hastalığın kuluçka döneminden sonra ortaya çıkar. Kuluçka süresi genellikle 2-10 gündür. Belirtiler arasında;
- Yüksek ateş,
- Şiddetli başağrısı,
- Kas ağrısı,
- Öksürük, bazen kanlı balgam,
- Nefes almada zorluk,
- Göğüs ağrısı,
- Halsizlik ve yorgunluk,
Lejyoner hastalığının semptomları pnömoni (zatürre) semptomlarına benzer. Bu nedenle, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık kuruluşunda muayene olmak önemlidir.
Lejyoner Hastalığı Etyoloji
Lejyoner hastalığı genellikle Lejyonella bakterisinin su kaynaklarından solunması ile bulaşır. Lejyonella bakterileri genellikle sıcak su sistemlerinde, klimalarda, nemlendiricilerde, jakuzilerde ve endüstriyel su sistemlerinde bulunur. Bakteriler hava ile aerosol (bir katının veya bir sıvının gaz ortamı içerisinde dağılması, aerosole duman, sis ve spreyler örnek olarak gösterilebilir.) şeklinde karışarak solunum yoluyla insan vücuduna girebilirler.
Lejyoner Hastalığı Riskleri
Lejyoner hastalığına yakalanma riski birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Risk faktörleri arasında;
- İleri Yaş: 50 yaşın üzerindeki insanların Lejyoner hastalığına yakalanma riski daha yüksektir. Yaş alma, bağışıklığın azalması, kronik hastalıklar, anatomik ve fizyolojik değişiklikler gibi faktörler nedeniyle Lejyoner hastalığına yakalanma riski artar. Bu nedenle, yaşlıların bu riski azaltmak için uygun adımları atması önemlidir.
- Sigara İçmek: Sigara içenlerin, solunum ve bağışıklık sistemleri içmeyenlere oranla daha savunmasızdır. Sigara içmek hava yollarını tahriş eder ve zarar verir. Tütün dumanı, akciğerleri ve solunum yollarını etkileyen birçok zararlı kimyasal içerir. Bu zararlı maddeler akciğerlerin doğal savunmasını zayıflatarak, Legionella bakterilerinin solunum yollarında kolonize olmasına ve enfeksiyonlara neden olmasına izin verir.
- Kronik Akciğer Hastalıkları: Astım ve KOAH gibi kronik akciğer hastalıkları olan kişiler yüksek oranlarda risk altındadır. KOAH’da (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) hava yollarında daralma gözlenir, akciğer kapasitesi azaltır ve solunum yapmak zorlaşır, hava yollarının devam eden iltihaplanmasına neden olur. Bu durum, insanların Legionella gibi enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirir. Bu, akciğerin enfeksiyona karşı savunmasını zayıflatır ve insanları lejyoner hastalığına karşı daha duyarlı hale getirir.
- Bağışıklık Sistemi Zayıflamış Kişiler: Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, kanser ve organ nakli gibi bazı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu tür durumlarda, vücut enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale gelir. Organ nakli alıcıları, kanser tedavisi gören kişiler ve otoimmün hastalıkları olan kişiler, bağışıklık sistemi zayıflamış kişilere örnektir.
Lejyoner hastalığı, çok sayıda insanın toplandığı su sistemlerinde ve kapalı alanlarda daha yaygındır. İşte Lejyoner hastalığının yaygın olduğu bazı alanlar;
- Oteller ve Diğer Tatil Mekanları: Otel su sistemleri, jakuziler, havuzlar ve duşlar gibi alanlar Legionella'nın büyümesi ve yayılması için elverişli bir ortam sağlayabilir. Bu tür tesislerin su sistemlerinin düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi önemlidir.
- Hastaneler ve Tıbbi Tesisler: Yoğun bakım ünitesi su sistemleri, vantilatörler, nemlendiriciler ve diğer sağlık tesisleri Lejyoner hastalığının yayılması açısından riskli alanlardır. Bağışıklığı baskılanmış hastalar özellikle hastane ortamında Lejyoner hastalığına yakalanma riski altındadır.
- Ofis Binaları ve Konutlar: Büyük ofis binaları ve konut su sistemleri Legionella'nın büyümesi için elverişli bir ortam sağlayabilir. Soğutma kuleleri, sıcak su depoları ve büyük su temin sistemleri bulunan binalar riskli durumdadır.
- Yolcu Gemileri: Kapsamlı su sistemleri ve yüzme havuzları olan kapalı ortamlardır. Bu tür gemilerde Legionella yayma riski yüksektir. Yolcu gemilerinde hijyen ve su sistemlerinin düzenli kontrolleri önemlidir.
- Endüstriyel Tesisler: Endüstriyel tesislerdeki soğutma kuleleri, buhar jeneratörleri ve diğer su temin sistemleri, Lejyoner hastalığının yayılması için potansiyel risk alanlarıdır. Kişiler bu tür tesislerde çalışırken dikkatli olmalı ve uygun koruyucu önlemleri almalıdır.
Lejyoner hastalığı yukarıda saydığımız alanlarda daha yaygındır, ancak herhangi bir su sistemi Lejyonella bakterisi barındırabilir ve hastalığa neden olabilir. Su sisteminizi düzenli olarak temizlemek ve bakımını yapmak önemlidir
Özetle Lejyoner hastalığı, doğru teşhis ve tedavi gerektiren ciddi bir akciğer enfeksiyonudur. Su sistemlerinin düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfeksiyonu lejyoner hastalığını önlemenin en iyi yollarından biridir. Risk faktörlerini azaltmak ve iyi hijyen uygulamalarını sürdürmek, hastalığın yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.