KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), sigara dumanı gibi zararlı gazların uzun süreli olarak solunması nedeniyle, akciğerlerde yapısal bozuklukların ve bronş, bronşiyol gibi hava yollarında daralmanın geliştiği kronik bir hastalıktır. Dünyada ve ülkemizde hipertansiyon diyabet gibi sık görülen hastalıklardan biridir. Sigara kullanılması oranı ile çok yakından bağlantılı olarak sıklığı değişebilmektedir. Dünya’da 400 milyon, ülkemizde 3,5 milyondan daha fazla KOAH’lı hasta olduğu tahmin edilmektedir. KOAH; yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır.
KOAH’da en fazla görülen şikayetler, nefes darlığı, uzun süreli öksürük ve balgam çıkarma şeklinde görülmektedir. Bu şikayetlerin nedeni, başta sigara gibi tütün ürünlerinin kullanılmasına bağlı olarak ortaya çıkan, akciğerlerde amfizem ve/veya hava yollarında kronik bronşit gelişmesidir. Nefes darlığı gittikçe ilerleyen bir özellik gösterir. Öksürük kuru veya balgamlı olabilir. KOAH’lı hastalarda balgam yapışkan ve koyu kıvamlı bir özelliktedir ve hasta balgamı çıkarmada zorlanabilir. Bazen nefes alırken hırıltılı, hışıltılı nefes alıp verme duyulmaktadır.
KOAH’lı hastaların tanısı fizik muayene, solunum fonksiyon testi ve akciğer grafisi ile konulur. Gerekli olduğu takdirde biyokimyasal testler ve bilgisayarlı tomografi çekilmektedir. Nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma şikayetleri olan hastalarda tütün ürünleri kullanımı öyküsü varsa KOAH akla gelmelidir ve tanısal testler yapılmalıdır.
KOAH’lı hastaların tedavisi 3 basamaklı olarak yapılmaktadır. Birincisi KOAH’a yol açan sigara gibi risk faktörlerinin azaltılması, ikincisi egzersiz gibi ilaç dışı tedaviler ve üçüncüsü ilaç tedavileridir. Tedavi sonucunda hastanın şikayetleri azalır, egzersiz toleransı ve yaşam kalitesi artar ve hastanın sağlık durumu iyileşir. KOAH’lı hastaların günde en az 30 dakika yürümeleri tavsiye edilir. Aynı zamanda zatürre aşıları ve grip aşıları yapılmalıdır. KOAH’lı hastaların Covid-19 aşısı yaptırmaları önerilir.