Çocuk endokrinolojisi; endokrin sistemi olarak adlandırılan hormonların üretildiği bezlerin, hormonların fonksiyonlarının incelendiği ve hormonların salınımını düzenleyen mekanizmaların araştırıldığı tıbbi bir uzmanlık alanıdır.
Endokrin sistem; vücudun çeşitli organlarında yer alan hormon salgılayan bezlerden oluşur Bu bezler arasında hipofiz, tiroid,pankreas, böbrek üstü bezleri, gonadlar (testis ve over) ve paratiroid gibi çeşitli yapılar bulunur. Endokrinoloji uzmanları, bu bezlerin doğru şekilde çalışıp çalışmadığını değerlendirir ve hormon düzeylerindeki herhangi bir değişiklik var ise teşhis ederek tedavi ederler.
Çocuklarım büyümesi gelişmesi ve olgunlaşması için hayati önem taşıyan hormonların üretiminde veya işlevindeki bozukluklardan kaynaklanan sorunlar çocuk endokrinin alanına girer.
Çocuk Endokrinolojisi (Pediatrik Endokrinoloji) yenidoğan döneminden 18 yaşına kadar olan bebek, çocuk ve ergenlerde görülen;
Büyüme hormonu eksikliği tiroid hormonu eksikliği veya Turner sendromu gibi hormon bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkan sorunlardır.
Cinsel organların gelişiminde veya ergenlik döneminde hormonlarda bir düzensizlik nedeniyle ortaya çıkan bir dizi sorundur.
Adrenal bezler kortizol ve diğer hormonları üretir ve stres tepkilerini düzenler. Addison hastalığı veya Cushing sendromu gibi adrenal bezlerdeki sorunlar, çocuklarda büyüme, gelişme ve metabolizma sorunlarına neden olabilir.
Çocuklarda kalsiyum fosfor ve d vitamini yüzeylerindeki düzensizlikler kemik gelişimini ve sağlığını etkileyebilir.
Kan şekeri düşüklüğü olarak bilinen hipoglisemi çocuklarda enerji seviyelerini ve metabolizmayı etkileyebilir.
Pankreasın insülin hormonu üretememesi veya yapılan insülinin işlevindeki bozukluklar nedeniyle kan şekeri seviyelerini yüksek kalması sonucunda karbohidrat, protein ve yağ metabolizmasının etkilenmesiyle ortaya çıkan hastalıklar grubudur.
En sıklıkla fazla yeme, hareketsizlik sonucu egzojen şişmanlık görülür. Hastaların ancak %1-5’inde ise şişmanlığa neden olanlar genetik bozukluklar, Cushing sendromu, hipotiroidi, Paratiroid hormon bozuklukları ve bazı sendromlardır.
Kızlarda sekiz, erkeklerde dokuz yaşında önce genital ve/veya koltukaltı kıllanması bazı genetik hastalıkların veya androjen salgılayan tümörleri ilk bulgusu olabilir. Genç kızlarda erkek tipi vücut kıllanması ve adet bozuklukları ise polikistik over sendromu, over tümörleri, konjenital adrenal hiperplazi gibi hastalıklar sonucu oluşabilir.
Yetişkinlerin küçüğü olmayan, sürekli büyüme ve gelişme süreci içinde olan çocuklarımız, fizyolojik ve psikolojik özellikleri bakımından erişkinlerden çok farklıdır. Çocuklarda erken dönemde görülebilecek endokrinolojik ve hormonal sorunlar uygun tedavi edilmezlerse daha sonraki yaşamlarında ciddi olumsuzluklara neden olabilir. 0-18 yaş arası çocukların endokrin sistemi sorunlarında mutlaka bir Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı tarafından takip ve tedavi edilmelidir.
“Çocuk Endokrin Uzmanları” tıp fakültesini ve 4 yıllık Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlık eğitimlerini tamamladıktan sonra, en az 3 yıl çocuk endokrinolojisi dalında eğitim alırlar ve gerekli sınavları geçtikten, toplam 13 yıl eğitim sonrası Çocuk Endokrin Uzmanı olmaya hak kazanırlar.