Obezite Nedir? Neden Olur? Nasıl Önlenir?

Obezite Nedir?

Obezite, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) tanımına göre kişinin sağlığını bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlamıştır. Vücut Kütle İndeksinin (VKI) 30 kg/m2 veya daha üzeri olmasıdır. Vücut kütle indeksinin hesaplanmasında vücut ağırlığının (kg) boy uzunluğunun (metre cinsinden) karesine bölünmesi ile hesaplanır. Örneğin, 75 kilogram (kg) ve 1.70 metre (m) boy uzunluğu olan bir bireyin VKI ölçümü: (75/(1.70) ²) = 25.9kg/m²’dir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre bel/kalça oranı kadınlarda 0.85’den ve erkeklerde ise 1.0'den fazla ise android tip obezite olarak kabul edilmektedir. Obezite genel olarak vücuda besinler ile alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olmasından kaynaklanan ve vücut yağ kitlesinin, yağsız vücut kitlesine oranla artması ile açıklanan kronik bir hastalıktır. WHO verilerine göre dünya genelinde 650 milyondan fazla insan obeziteli birey olarak yaşamını sürüyor. WHO’nun raporunda paylaştığı gibi dünyada ve Türkiye'de obezitenin günden güne artmaya devam ettiğini ve edeceğini gösteriyor. 2035 yılına kadar Türkiye'deki obezite oranının %55'e ulaşacağı öngörülüyor.

• Zayıf <18.5 kg/m²
• Normal 18.5-24.9 kg/m²
• Fazla Kilolu 25-29.9 kg/m² (prediyabet ve KVH riski)
• 1. Derece Obez 30-34.9 kg/m²
• 2. Derece Obez 35-39.9 kg/m²
• 3. Derece Obez >40 kg/m² (morbid obez)

Obezite Belirtileri Nelerdir?

• Hareket etmekte zorlanma,
• Nefes darlığı,
• Aşırı kiloya bağlı eklem-sırt- bacak ağrıları,
• Uyku apnesi,
• Gün içinde terleme,
• Karın bölgesinde artan yağlanma.

Obezite Kimlerde Daha Sık Görülür ve Ne Sebep Olur?

Obezite, kadın bireylerde daha fazla olup, her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Gebelik ve emzirme dönemlerinde gereksiz gıdaların alınması; doğum sonrası alınan kiloların bir kısmının kalıcı olması; östrojen hormonunun yağ dokusunu arttırıcı etkisi, sedanter bir yaşam kilo alımını daha da kolaylaştırmaktadır. Kilo alma nedenleri arasında: cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, yaşam tarzı, iş ve çalışma şartları, yemek yeme hızı, yemek seçimleri ve hazır gıda ve fast food yeme alışkanlığı, alkol kullanımı, yaşam tarzındaki ani değişiklikler, iş değişikliği, sosyokültürel durum, sigara bırakma, psikolojik etmenler, kadınlarda menstrüel döngü ve menopoza girme olabilmektedir.

• Yanlış beslenme alışkanlıkları (Hazır gıdalar, fast food yeme alışkanlığı),
• Genetik ve çevresel faktörler,
• Psikolojik faktörler,
• Bazı ilaçlar (antidepresan vb.),
• Alkol-sigara bağımlılığı,
• Kronik rahatsızlıklar,
• Hormonal metabolik bozukluklar,
• Fiziksel aktivitenin az olması,
• Anne sütünün yetersiz alınması.

Obez Bireylerde Oluşabilecek Sağlık Problemleri

• Tip2 diyabet,
• İnsülin direnci,
• Metabolik sendrom,
• Yüksek tansiyon, kardiyovasküler hastalıklar,
• Karaciğer yağlanması,
• Solunum güçlüğü,
• Üreme sorunları,
• Hormonal bozukluklar,
• Bazı kanser türleri,
• PCOS,
• Yeme bozuklukları,
• Uyku apnesi,
• Sindirim sistemi rahatsızlıkları,
• Depresyon.

Obezite Tedavisi Nasıl Olur?

• Sağlıklı ve dengeli beslenmek (akdeniz diyeti),
• Fiziksel aktiviteyi artırmak - egzersiz yapmak,
• Hormon tedavisi,
• Obezite ilaçları - iğneleri,
• Metabolik ve bariatrik cerrahisinden yararlanmak.
•  

Obezite Nasıl Önlenir?

• Hazır - paketli gıdalardan uzak durmak,
• Fast food tüketmemek,
• Sağlıklı pişirme tekniklerini kullanmak,
• Sebze ve meyveleri mevsiminde tüketmek,
• Lifli gıdalara diyette yer vermek,
• Alkol tüketmemek,
• Doymuş yağlardan uzak durmak,
• Yeterli su içmek,
• Tuz ve şeker alımını kısıtlamak.