Entübasyon, hastanın hava yoluna bir tüpün (entübasyon tüpü veya endotrakeal tüp) yerleştirildiği suni solunum işlemidir. Bu prosedür genellikle yoğun bakım ünitelerinde veya acil durumlarda hastanın nefes almasını desteklemek veya sürdürmek için kullanılır.
Entübasyon genellikle sedatif (uyuşma) ve paralitik (kas gevşetici) ilaçlarla yapılır. Hastanın ağzından veya burnundan hava yoluna bir entübasyon tüpü sokulur ve tüp gırtlaktan (larenks) aşağıya trakeaya (nefes borusu) sokulur. Bu sayede hastanın hava yolu açık tutulur ve respiratör veya mekanik ventilatör ile solunumu kontrol edilir.
Entübasyon aşağıdaki durumlarda yapılabilir:
Entübasyon, genellikle anestezistler, acil tıp uzmanları veya acil hekimleri tarafından gerçekleştirilen özel bir prosedürdür. İşlem sırasında hastanın yaşamsal bulguları yakından izlenir ve solunum sürdürülürken olası komplikasyonlar en aza indirilir. Entübasyon, hastanın solunumunu desteklemek veya tedavi etmek için geçici bir önlem olarak yapılabileceği gibi uzun süreli solunum desteğinin gerekli olduğu durumlarda da kullanılmaktadır.
Entübasyon genellikle anestezi altında yapıldığından hastalar ağrı hissetmezler. Ancak işlem sonrasında boğazda hafif bir rahatsızlık veya geçici bir baskı hissi yaşanabilir.
Entübasyon uygulaması genellikle birkaç dakika sürer.
Sedatif ilaçlar (anestezikler) genellikle entübasyon sırasında uyuşukluğa neden olmak için kullanılır. Bu ilaçlar hastanın bilincini azaltarak rahatlamasını sağlar.
Entübasyon sırasında entübasyon tüpü ses tellerinin üzerinden geçerek hava akışını etkiler. Bu nedenle hastanın konuşma yeteneği geçici olarak bozulur. Ancak hastanın durumuna göre entübasyon tamamlandıktan sonra konuşma mümkün olabilir.
Entübasyon uygulaması bazı durumlarda risk taşıyabilir. Bunlar ses tellerinde hasar, solunum yolu enfeksiyonu, trakeada hasar, yutma güçlüğü, düşük kan oksijen seviyeleri ve aspirasyon (hava yollarında yabancı cisim) gibi komplikasyonları içerebilir.
Entübasyonun tamamlanması hastanın durumu, solunum fonksiyonunun düzelmesi ve diğer klinik faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak entübasyon hastanın solunumu düzeldiğinde, bilinci düzeldiğinde ve diğer hayati parametreler istenilen düzeye geldiğinde tamamlanır. Bu karar, tıbbi ekip tarafından dikkatlice değerlendirildikten sonra verilir.
Entübasyon sonrası ventilatöre bağlı kalma süresi, solunum fonksiyonunun düzelmesine ve hastanın bağımsız nefes alıp verme yeteneğine bağlı olarak değişebilir. Bu süre hastanın durumuna ve tıbbi ihtiyaçlarına göre belirlenir.
Entübe hastalar genellikle enteral beslenme (mide veya bağırsaklara beslenme desteği) veya intravenöz beslenme ( damar yoluyla beslenme) ile beslenir. Beslenme desteği, hastanın beslenme ihtiyacına ve entübasyon sürecine göre sağlık ekibi tarafından planlanır.
Entübe hastalar yoğun bakım ünitelerinde yoğun bakım altındadır ve ziyaretçi kabulü, ziyaret saatleri politikaları kurumlara göre değişiklik gösterebilir. Entübe bir hastanın yoğun bakım ünitesine ziyareti genellikle sınırlıdır ve kısıtlayıcı önlemlerle enfeksiyon riski azaltmaya çalışılır. Her hastanenin ziyaretçi potitikası birbirinden farklıdır.
Hayır, her durumda entübasyon gerekli olmayabilir. Hastanın nefes almakta zorlandığı veya solunum yetmezliği olduğu durumlarda nefes almayı desteklemek için entübasyon önerilebilir. Ancak bazı durumlarda alternatif solunum destek yöntemleri (yüz maskesi veya nazal kanül ile oksijen tedavisi gibi) kullanılabilir veya daha az invaziv solunum destek önlemleri tercih edilebilir. Uygun tedavi hastanın durumu ve solunum ihtiyacına göre belirlenir.