Sertleşme Bozukluğu (Erektil Disfonksiyon)

Erektil disfonksiyon nedir?

Erektil fonksiyon bozukluğu cinsel birleşmeyi sağlayacak yeterli sertleşmenin oluşmaması ya da sertleşmenin erken sonlaması anlamına gelir. Bu fonksiyon bozukluğunu kavrayabilmek için öncelikle sertleşmenin (ereksiyon) nasıl meydana geldiğini anlamak gerekir. Ereksiyon hormonlar tarafından kontrol edilen ve sinir sistemiyle (Beyin, omurilik ve çevresel sinirler) bölgesel etkenlerin (penis damar düz kasları ve yüzey hücreleri) etkileşimi sonucunda gelişen bir olaydır. Cinsel uyarı ile birlikte ortaya çıkan sinirsel uyarı penise kan taşıyan damarlarda genişlemeye yol açarak kanın penis içinde depolanmasını sağlar ve sertleşme gerçekleşir. Sağlıklı bir ereksiyon için bu mekanizmaların sağlam olması gerekir.

Ereksiyon probleminin ara sıra ortaya çıkması endişe yaratacak bir durum değildir. Ancak devamlılık söz konusu ise kişide ve partnerinde strese, cinsel partner ile ilişkide bozulmaya ve özgüven kaybına neden olabilir.

Erektil disfonksiyon nedenleri nelerdir?

Erektil fonksiyon bozukluğu başlı başına bir sağlık problemi olabileceği gibi altta yatan başka bir hastalığa bağlı olarak da gelişebilir. Altta yatan sebebin tam olarak ortaya konulması etkin tedavi yapılabilmesi açısından önemlidir. Çünkü altta yatan nedenin tek başına tedavisi dahi sorunu çözmede yeterli olabilir.

Erektil fonksiyonu bozan sebepler aşağıda sıralanmıştır:

• Kalp-damar hastalıkları
  • Kalp hastalıkları
  • Yüksek kolesterol
  • Yüksek tansiyon
  • Diyabet
  • Sigara
  • Obezite
  • Metabolik sendrom
• Nörolojik
  • Parkinson
  • İnme
  • Omurilik hastalıkları (tümör, fıtık)
  • Multiple skleroz
• Alkolizm
• Prostat hastalıkları
  • Prostatın iyi huylu genişlemesi (BPH)
  • Prostat iltihabı (Prostatit)
• Geçirilmiş cerrahi
• Prostat cerrahisi
• Retroperiton cerrahisi
• Pelvik cerrahi
• Penisin yapısal hastalıkları ve bozuklukları
  • Peniste eğrilik, şekil bozukluğu ve ele gelen
  • Sert plaklarla karakterize bir hastalık olan Peyroni hastalığı
  • Penisin doğumsal eğriliği
  • Küçük penis (Mikropenis)
  • Penisin cinsel ilişki esnasında kırılması sonucu oluşan kalıcı hasar
  • İdrar deliğinin normalden farklı yerleşmesi ile seyreden doğumsal hastalıklar (Hipospadias, Epispadias)
• Hormonal nedenler
  • Tiroid hastalıkları
  • Böbrek üstü bezi hastalıkları
  • Cinsiyet hormonlarının düşüklüğü ile seyreden hastalıklar
• Kullanılan ilaçlara bağlı nedenler
  • Yüksek tansiyon ilaçları
  • Psikiyatrik ilaçlar
  • Alerji için kullanılan ilaçlar
  • Eroin, kokain gibi uyuşturucu ilaçlar
• Psikolojik problemler
  • Depresyon, endişe
  • Stres
  • Cinsel partner ile olan problemler ve
  • İletişim bozukluğu

Erektil disfonksiyon için risk faktörleri nelerdir ve değerlendirmede hangi testler kullanılır?

İlerleyen yaş ile birlikte ereksiyon süresi ve kalitesi giderek azalır. Yaşlanma ile ilişkili olduğu kadar eşlik eden hastalıklar durumu daha da kötüleştirir. Özellikle kontrolsüz diyabet, obezite, sigara kullanımı, aşırı alkol tüketimi ve kalp hastalıkları ileride gelişebilecek erektil fonksiyon bozukluğunun habercisidir.

Erektil fonksiyon bozukluğu ile başvuran hastalarda öncelikle detaylı bir fizik muayene ve eşlik etmesi muhtemel kalp ve damar hastalıkları ve diyabeti tespit etmede yardımcı kan ve idrar testlerinin yapılması gerekir. Psikolojik durumun değerlendirilmesi de tanıda yardımcı olabilir.

Yapılması önerilen tahliller:

• Kan testleri
  • Kolesterol
  • Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri
  • Açlık kan şekeri ölçümü
  • Hormonal inceleme
    • Tiroid hormonları
• İdrar tahlili
  • Doktor tarafından gerekli görülürse penis kan akımını değerlendirmeye yönelik yapılan ultrasonografi
  • Gece ereksiyonunu değerlendiren testler

Erektil disfonksiyon nasıl önlenir?

Erektil fonksiyon bozukluğundan korunmanın en iyi yolu sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek ve mevcut sağlık problemlerini kontrol altında tutmaktır.

Bu amaçla;

• Diyabet, kalp hastalıları ve diğer sağlık problemleri için   
• Düzenli doktor kontrolü,
• Düzenli sağlık taramaları,
• Sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin sınırlanması,
• Düzenli egzersiz yapılması,
• Stresin önüne geçilmesi,
• Endişe ve depresyon için tıbbi yardım alınması önerilir.

Erektil disfonksiyon nasıl tedavi edilir?

Öncelikle yapılması gereken ereksiyon bozukluğuna sebep olan nedenin doğru şekilde tanımlanmasıdır. Eşlik eden hastalıkların uygun şekilde tedavisi sorunu büyük ölçüde ortadan kaldıracağı gibi sertleşmeye yardımcı tedavilerin etkinliğini arttıracaktır. Erektil fonksiyon bozukluğunun tedavisi hastanın genel sağlık durumu ve hangi tedaviden daha çok fayda göreceği göz önünde bulundurularak aşamalı şekilde yapılmalıdır.

Tedavide ilk öneri yaşam tarzı değişiklikleridir. Sağlıklı ve dengeli beslenme, kilo verilmesi, düzenli egzersiz, tansiyon ve diyabet gibi altta yatan hastalıkların etkin tedavisi, sigaranın bırakılması ve alkol tüketiminin azaltılması öncelikle dikkat edilmesi gereken önemli noktalardır. Diğer tedavi seçeneklerinin yaşam tarzı değişikliği ile sonuç alınamayan hastalarda ek olarak uygulanması önerilir.

• Ağızdan alınan ilaçlar
  • Sidenafil
  • Tadalafil
  • Vardenafil

Her üç ilaç da benzer şekilde penis kan akımını arttıran biyolojik kimyasalları düzenleyerek etki gösterirler. Olası yan etkileri sıcak basması, burun tıkanıklığı, baş ağrısı, mide rahatsızlıkları, kas eklem ağrılarıdır. Hasta için uygun ilaç ve etkili dozun belirlenmesi ve olası ilaç etkileşimleri ve yan etkilerin önlenebilmesi için mutlaka doktor kontrolünde kullanılması önerilmektedir.

Bu ilaçlar aşağıda sıralanan durumlarda etkisiz ya da tehlikeli olabilirler ve mutlaka doktor önerisi ile kullanılmalıdırlar

• Kalp kaynaklı göğüs ağrısı (Anjina) ve kalp yetmezliği tedavisinde kullanılan nitratlarla birlikte kullanımı tehlikeli sonuçlar doğurabilir
• Kan inceltici ilaçlar (anti-koagulanlar), iyi huylu prostat genişlemesinde kullanılan ilaçlar (alfa blokörler), yüksek tansiyon ilaçları ile birlikte kullanımı
• İleri derecede kalp yetmezliği durumunda
• İnme öyküsü olan hastalarda
• Düşük tansiyon ya da kontrolsüz yüksek tansiyon durumunda
• Kontrolsüz diyabet durumunda

Penis içine ilaç enjeksiyonu

Penis içine hasta tarafından iğne ile uygulanan bu yöntem ağızdan ilaç tedavisine yanıt alınamayan hastalarda tek başına ya da ağızdan ilaç tedavisi ile birlikte kullanılır. Yan etkileri arasında kanama, uzamış ereksiyon hali ve enjeksiyon yapılan bölgede geçici sertlik oluşmasıdır.

Penil fitil tedavisi

İntraüretral (idrar kanalının dışarı açılan ucundan) uygulanır. Yan etkiler arasında ağrı, kanama ve enfeksiyon bulunur.

Penis pompası

Penis protezi

Diğer tüm tedavilere cevap alınamayan hastalarda tercih edilmesi gerek bir yöntemdir. Cerrahi olarak penis için yerleştirilen protezler yardımıyla yapılır.

Psikolojik danışmanlık

Stres, endişe ve depresyonun neden olduğu erektil fonksiyon bozukluklarında tercih edilir. Cinsel partner ile birlikte uygulanması önerilir.