Kadınlarda Sık Görülen Ürolojik Rahatsızlıklar

İdrar Yolu Enfeksiyonu

Kadınlarda en sık görülen ürolojik rahatsızlıkların başında gelir.

Ağrılı, bazen bulanık veya kötü kokulu idrar, sık idrara çıkma hissi idrar yaparken ya da idrar bitiminde yanma hissi en sık görülen belirtileridir.

Kadınlarda üretra dediğimiz mesanedeki idrarı dışarı aktarmaya yarayan idrar kanalı erkeklere göre çok kısa olduğu için doğal olarak dış dünyadaki enfeksiyon etkenlerine daha açıktırlar.

Menopoz sonrası dönem, cinsel ilişkinin başladığı ilk dönemler ve  yeni doğan dönemi olarak üç dönem kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarının en sık görüldüğü  dönemlerdir.

Özellikle tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarında altta yatan nedenin araştırılması çok büyük önem arz etmektedir.

6 ay içinde 2 den fazla idrar yolu enfeksiyonu  görülmesini takrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olarak isimlendirebiliriz.

Bu hastalarda öncelikle bu duruma neden olabilecek böbrek taşı, çalışmayan küçük bir böbrek, vezikoüreteral reflü dediğimiz mesaneden böbreklere idrar kaçağı ya da idrar kesesinin tam boşalamamasına neden olan hastalıkların araştırılması gerekir.

Yine de altta yatan hiç bir hastalık olmamasına rağmen özellikle menopoz sonrası kadınlarda tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarını  sık görmekteyiz.

Bu durum, daha çok hormonal eksikliklere bağlı genital bölgede koruyucu bariyer olarak görev yapan doğal flora dediğimiz  koruyucu bakterilerin azalmasına bağlıdır.

Gereksiz ve çok fazla antibiyotik kullanımı, aşırı hijyen takıntısı nedeniyle genital bölgenin bir takım alkol bazlı ürünlerle temizlenmesi  de bu doğal floranın bozulmasına neden olur.

İdrar Kaçırma

Kadınlarda idrar kaçırma sıklıkla stres tip yani ani karın içi basınç artışıyla ortaya çıkan idrar kaçırma, sıkışma tipi idrar kaçırma yani  idrar geldiği zaman yetiştirememe şeklinde idrar kaçırma ya da bu ikisinin birlikte görüldüğü karma tip idrar kaçırma şeklinde karşımıza çıkar.

Stres Tip İdrar Kaçırma:

Gülme, öksürme, hapşırma veya zıplamadan sonra meydana gelen stres tip idrar kaçırma, genellikle 30'lu yaşların sonlarında ya da  daha büyük yaştaki kadınlarda, genellikle çocuk sahibi olduktan sonra meydana gelir. Vücut ağırlığının artışı da bu tip idrar kaçırmayı arttıran önemli faktörlerdendir.

Tedavide su ve kafein alımını azaltmanın yanı sıra pelvik taban kaslarının güçlenmesi için egzersizleri de içeren fiziksel ve davranışsal tedaviler ile başlanabilir. Sorun devam ederse veya kötüleşirse farklı  cerrahi seçenekler mevcuttur.

Sıkışma Tipi İdrar Kaçırma:

Sık sık idrara çıkma ihtiyacı ve tuvalete gidene kadar kaçırma yetiştirememe şeklindeki idrar kaçırmadır. Hem kadın hem de erkeklerde görülebilir. Sıklıkla Aşırı aktif mesane olarak tanımlanan bir hastalığın semptomu olarak karşılaşırız. Yaşlanma ile birlikte sıklığı artsa da kafein alımı, su içme alışkanlıkları ve idrar söktürücü ilaçlar da görülme sıklığını arttırmaktadır.

Tedavide öncelikle davranış değişiklikleri dediğimiz kafein ve alkolü kesmek ya da olabildiğince azaltmak ve mümkünse idrar söktürücü ilaçların zamanlamasını değiştirmek ile başlanabilir. Durumun sıklığı ve şiddetine bağlı olarak bir takım mesane gevşetici ilaçlar da eklenerek büyük oranda rahatlama sağlanır.

Ancak bazı dirençli durumlarda  mesane fonksiyonunu kontrol eden sinirleri hedef alan elektriksel uyarı yöntemleri ya da mesane içine Botoks enjeksiyonları gerekebilmektedir.

Pelvik Organ Sarkması

Halk arasında rahim sarkması ya da mesane sarkması olarak da ismlendirilen bu durum, vajina duvarları ve etrafındaki kaslarda meydana gelen zayıflıklar  ya da çevre organları asan bağların gevşemesi bu organların normal konumlarından aşağı doğru yer değiştirmesine  neden olabilir. Genellikle doğum sırasında pelvik taban kaslarının yaralanması ve hormonal değişimler bu bölgede  destek kaybına ve sarkmaya neden olur. En sık  otururken vajinada bir şişkinlik veya rahatsızlık hissi olarak belirti verir.

Kesin tedavisi cerrahi olmakla birlikte pelvik tabanı desteklemek için vajinaya yerleştirilen bir silikon veya kauçuk diyafram (pesser olarak bilinir) da cerrahi istemeyen ya da cerrahiye uygun olmayan yüksek riskli hastalara bir seçenek olarak sunulabilir.