Covid-19 Pandemisinde Üroonkoloji Hastalarına Yaklaşım

Covid-19 pandemisinin dünyada ve ülkemizde de en önemli sağlık durumu haline geldiği bu günlerde, ülkemizde ve dünyada üroonkoloji meslek dernekleri ürolojik kanser tanısı bulunan hastaların tedavi ve takip süreçlerine dair güncel bir rehber yayınlamışlardır. Bizde Başkent Üniversitesi İstanbul Hastanesi Üroloji Kliniği olarak bu süreçte hastalarımıza yaklaşımı özetlemek isteriz.

• Takip işlemlerinin mümkünse online görüşme ve teletıp yöntemleri ile yapılmalıdır.
• Ertelenemez cerrahi girişimler için Covid-19 olmayan cerrahi alanların kullanılması kuvvetle önerilmektedir. Cerrahiler, en tecrübeli ekiple, en iyi bilinen yöntemle ve en hızlı şekilde tamamlanmalıdır.
• Erteleme yapıldığı takdirde, erteleme süresi bittiğindeki covid açısından olası olumsuz şartlar ve olası sonuçlar (ameliyatın tekrar ertelenme riski vs.) hasta ile ayrıntılı konuşulmalıdır.
• Tüm ürolojik kanser ameliyatları için geçerli olmak üzere; Laparoskopik ve robotik yaklaşımlar konusunda Covid-19 açısından güvenlik endişelerinin olması ve bu işlemlerin açık cerrahiye oranla daha uzun sürmesi nedeniyle bu dönemde cerrahi yaklaşım seçiminin bu parametreler göz önünde bulundurularak karar verilmesi gerekir.
• Covid-19 pozitif hastalarda acil ürolojik kanser operasyonları özel tanımlanmış merkez ve cerrahi salonlarda yapılmalıdır.

Mesane Kanseri

• İdrarda kanamayla başvuran ve kanamaya bağlı sorunlar ortaya çıkan hasta
  • Bu hasta gurubunun değerlendirilmesinin hızlıca yapılarak ameliyathanede kanama durdurulmalı aynı sırada mesanede yer alan tümör TUR TM ile tedavi edilmelidir. Ameliyat sonrası tek doz olarak verilen kemoterapötik ajan verilmemelidir.
• İlk mesane ameliyatından sonra (2-6) hafta içinde tekrar TUR TM (Re TUR) işlemininde yapılması önerilmektedir.
• Mesane kanseri tedavisinde mesane için uygulanan BCG tedavisi günübirlik yapıldığı için eğer hastanın şikayeti yoksa ertelenmesine gerek yoktur.
• Mesane kanseri takipleri için kullanılan  kontrol sistoskopiler ertelenebilir
• İlk kez tanı konulan mesane kanserli hastalar, günübirlik veya bir gece yatırılarak tanı ve tedavileri yapılmalıdır
• Mesane kanseri nedeniyle mesanenin alınması gereken hastalarında ameliyatları kanserin ilerleme riski nedeniyle ertelenmemelidir.

Prostat Kanseri

• Prostat biyopsisi: Ciddi derecede semptomları olan (yaygın kemik ağrısı vb), yüksek dereceli hastalık riski olanlara yapılabilir.
• Radyoterapi ve/veya hormonoterapi uygun hastalara yapılabilir.
• Bu dönemde düşük ve orta radikal prostat ameliyatı ertelenebilir. Ancak yüksek riskli hastalar ameliyat edilebilir.
• Metastatik hastalarda hormon terapisi veya orşiektomi yapılabilir. Kemoterapi ertelenebilir.

Böbrek Kanseri

• Pandemi sırasında saptanan böbrek kanserlerine kılavuzlar açık ameliyat önermektedir.
• Raslantısal saptanan küçük böbrek kanserleri ameliyatı ertelenebilir. Ancak büyük kitleler ameliyat edilmelidir.

Testis Kanseri

• Testiste kanser saptanan hastalar günübirlik cerrahi ile ameliyat edilebilir.