Sistemik Kardiyometabolik Hastalık

Sistemik Kardiyometabolik Hastalık Nedir?

Sistemik Kardiyometabolik Hastalık (SKMH), veya diğer adı ile kardiyo-reno-metabolik hastalık, birden fazla organı ve sistemi etkileyen, hayat kalitesini bozan ve ömrü kısaltan yaygın bir halk sağlığı sorunudur.

SKMH’nın hayat kalitesini bozması ve yaşamı kısaltması, 2 ana sebepten kaynaklanır: Kalp krizi, kalp yetmezliği ve inme gibi kardiyovasküler hastalıklara ve böbrek yetmezliğine neden olması.

SKMH’nin en önemli nedeni yüksek kilo ve obezitedir. Obezite “pozitif enerji dengesi”, yani besinlerle alınan enerji miktarının harcanan enerji miktarından fazla olması sonucu önce cilt altında, daha sonra da karın içinde “hasta yağ” birikimi olmasıdır.

Genetik faktörlerin yanında yüksek kalorili gıdalara erişimin kolaylaşması, ulaşımda ve iş yaşamında fiziksel güce daha az ihtiyaç duyulması (sedanter yaşam) önemli obezite nedenlerindendir.

Tüm yüksek kilolu ve obez hastalar, sistemik kardiyo-metabolik hastalık ve bileşenlerinin tespiti açısından taranmalı ve değerlendirilmelidir.

Amaç, hastaları erken dönemde ve henüz geri dönüşsüz hasar oluşmadan tespit ederek yaşam kalitelerini ve sürelerini en yükseğe ulaştırmaktır.

Sistemik Kardiyometabolik Hastalık Bileşenleri

• Hipertansiyon (Kan Basıncı Yüksekliği)
• İnsülin Direnci, Pre-Diyabet ve Diyabet (Gizli Şeker ve Şeker Hastalığı)
• Dislipidemi (Kan Yağlarındaki Anormallikler)
• Hepatosteatoz (Karaciğer Yağlanması)
• Koroner ve Karotid Arterlerde Ateroskleroz (Kalp ve beyini besleyen atardamarlarda kalp krizi ve inmeye neden olabilen plak oluşumu.)
• Kalp Yetmezliği
• Kronik Böbrek Hastalığı (Süzme hızında yavaşlama ve protein kaçağı.)

Geçmiş yıllarda bu tabloların her birinin bağımsız ve tekil hastalıklar olduğu düşünülürken güncel çalışmalar ile insan biyolojisinin daha detaylı anlaşılması neticesinde bu tabloların aslında bir bütünün, yani sistemik kardiyometabolik hastalığın parçaları olduğu ortaya çıkmıştır. Dahası, bu tablolardan birinin varlığı diğerlerinin oluşmasını da iki yönlü olarak tetiklemektedir. Sistemik kardiyo-metabolik hastalık tekil organ veya sistemleri değil, tüm organ sistemlerini etkilediği için yüksek kilolu ve obez hastaların öncelikle bu konuda uzman bir İç Hastalıkları/Genel Dahiliye hekimi tarafından kapsamlı olarak muayene ve tetkikler ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sistemik Kardiyometabolik Hastalık Tanısı

• İç Hastalıkları uzman doktoru muayenesinde detaylı bir öykü ile hastanın kendisi ve yakınlarının tıbbi geçmişleri öğrenilerek risk değerlendirmesi yapılır.
• Boy, kilo, bel çevresi ölçümü.
• Doktor tarafından uygun bulunan bir yöntem ile kan basıncı ölçümü ve takibi.
• Açlık kan şekeri, ortalama kan şekeri (HbA1c) ve gerekiyorsa oral glukoz tolerans testi (şeker yükleme testi) ile kan şekeri değerlendirmesi.
• Kolesterol ve trigliserid kan yağlarının ölçümü ile aterojenik dislipidemi (atardamarlarda kalp krizi ve inmeye neden olabilen plak oluşturma potansiyeli olan kan yağları anormallikleri) tespiti.
• Karaciğer transaminaz değerleri (ALT ve AST) ve karaciğer ultrasonu ile karaciğer yağlanması değerlendirmesi, ardından karaciğer sertlik değerlendirmesi.
• Kan kreatinin ve idrar albümin/kreatinin değerlerinin ölçümü ile böbreğin süzme ve protein kaçağı değerlendirmesi.
• Kandan NT-proBNP ölçümü, elektrokardiyografi ve ekokardiyografi ile erken dönem kalp yetmezliğinin henüz şikayetler oluşmadan erken evrede değerlendirilmesi.
• Karotid arter (şah damarı) ultrasonu ve koroner arter (kalbi besleyen atardamarlar) bilgisayarlı tomografik anjiografisi ile hayati organ atardamarlrının plak gelişimi ve yaygınlığı açısından değerlendirilmesi.

Sistemik Kardiyometabolik Hastalık Tedavisi

Sistemik kardiyometabolik hastalığın çoklu organ sistemlerini etkilemesi ve ömür boyu sürmesi nedeniyle tedavi sürecinin mümkün olduğunca bölünmeden, tek noktadan ve koordinatör hekim gözetiminde yönetilmesi gerekmektedir.

Konusunda uzman genel dahiliye hekimi sizlere gerekli medikal bilgileri, önerileri, tedavilerden beklentileri sunacaktır. Tedavide amaç hem ana tetikleyici olan yüksek kilo ve obeziteye yönelik tedaviler geliştirmek (yaşam tarzı, medikal veya cerrahi), hem de SKMH’nin bileşenleri olan hipertansiyon, diyabet, koroner arter hastalığı, kronik böbrek hastalığı gibi hastalıkların kendilerine ait tedavileri planlamaktır. Bu sayede SKMH hastalarının uzun soluklu, çok katmanlı ve dinamik tedavi gerektiren hastalıklarında onlara partner olacaktır.

Sizi takip eden koordinatör hekim, gerekli gördüğü durumlarda girişimsel tanı veya tedavi yöntemlerinin planlanması için kardiyoloji, girişimsel radyoloji, nöroloji, göğüs hastalıkları, genel cerrahi gibi branşlarla birlikte interdisipliner olarak tedavi süreçlerini düzenleyecektir.