Çocuklarda Astım Neden Önemli?

Astımın Önemi:

Astım, hava yollarınızda, alerjik nedenlerle daralması, sekresyon ile sorun oluşması ve şişmesi/ödem oluşması gibi uzun süreli sorunların oluşması ve tekrarlaması ile giderek artarak soluk almayı zorlaştırması ve sık hastalanmaya neden olması ile oluşan bir hastalıktır.

Çevresel alerjenler, ev tozu dahil, çayır ve bitki kökenli tozlar/polenler, mevsimsel değişiklikler şiddeti ve görülmesini etkilemektedir.

Çocukların büyüme ve gelişmesi yanında eğitimini etkileyen, hastanede yatışı oluşturan ve yaşamını sarsan kronik bir hastalık ve akciğerleri tutarak kronik akciğer sorunları da yaratabilmektedir.

Karakteristikleri:

• Farklı solunun yollarını tutabilir: Değişken, hava yollarında farklı yerleri tutabilmektedir
• Farklı zaman ve süreçte, değişik etkileşim: Hava yollarında her bireyde farklı ve değişik etki ve zaman boyutlarında sorun oluşturması
• Uzun süreçli sorun: Uzun süreli olması ile, hem gelişimi ve sağlıklı olmayı etkilemekte
• Yaşamı ve yaşam kalitesine etkiler: Çocuklarda yaşamı etkileyen ve eğitime ara vermesine neden olabilen
• Çeşitli etmenler tetikler: Çok çeşitli uyaranlar ile tetiklenen ve etkilenen sorunlar yumağıdır.
• Nezle ve grip gibi hastalanmalarda, viral enfeksiyonlarda hastalık daha ağır ve ciddi geçebilir ve uzun sürer, hastahane de yatış gerekebilir.

Astım Görülme Sıklığı:

Astım, çocukluk çağında en sık olan alerjik rinit (saman nezlesi), gıda alerjileri (besin sorunları) ile atopik dermatit (egzema ve cilt sorunları) gibi alerjik hastalıkların artması gibi giderek, artmakta ve yaygınlaşmaktadır.

Her on çocuktan birisinin astım sorunu olduğu (%8,5) Dünya’da tanımlanmaktadır. Çevrede olan bazı bitkiler (Ragweed gibi çayır bitkileri) olan ülkelerde şiddeti ve sıklığı artmaktadır. Ev tozu da en önemli nedenler arasındadır.

Astım Bulguları:

• Hırıltı/hışıltılı nefes alma: Hırıltı/hışıltılı nefes alma, nefes alıp verirken hışıltı çıkması
• Öksürük: Öksürük çok çeşitlidir
  • Kesik ve kesik, kuru balgamsız öksürük sıktır, arka arkaya 3-5 kez olabilir
  • Balgam da çıkarabilen farklı yapıda olması sekresyon eklenmesi ile olur
  • Gece yatarken, yatınca artan öksürük
  • Efor ile artabilen bir öksürük
  • Tek öksürük ile oluşan astım varyant astım denilir
• Nefes Sıkışması, zorluğu: Nefes darlığı, göğüs sıkışması
• Spor sırasında tıkanma: Egzersiz ile nefes nefese kalma, çabuk yorulma
• Hava yolları daralması, zor nefes alma: Hava yollarının tıkanması, soluk yollarının daralması

Astım tanısı nasıl konulur?

• Klinik: Çocuklarda astım tanısı genellikle klinik gözlem ile konur.
• Aile Hikayesi: Aile bireylerinde astım olan,
• Geçmeyen, tekrarlayan sorunlar: Çocuklarda geçmeyen öksürük veya egzersizle öksürük ataklarının veya nefes darlığı gelişen, tekrarlayan bronşit geçiren,
• Uzun süren hastalıklar: Hafif bir solunum yolu enfeksiyonunun iyileşmesinin uzun süren çocuklarda astım düşünülür
• Astım ilaçlarından faydalanma: Astım sorunlarını giderici ilaçlar ile şikayetlerin düzelmesi astım tanısının esasıdır.
• Tetkikler sağlıklı sonuçları olabilir: Akciğer röntgenleri genellikle tamamen normaldir.
• Alerji testi de tanıda yardımcı olabilir. Çevresel hava yolu ile gelen alerjenlere duyarlılaşan çocuklarda neden açısından ve tanı açısından astım riski daha yüksektir.

Çocuklarda astım bulgu ve semptomların azaltılması ve önlenebilir olması

Astım gelişme riskini azaltmanın kanıtlanmış bir yolu olmasa da tıbbi yaklaşımlar ile astım atak sıklığı azaltılabilir, atakların daha hafif geçirmeleri sağlanabilir. Çocuğun sağlıklı gelişimi, yaşam kalitesinin ve eğitiminin olumsuz etkilenmemesi için bireye özgü yaklaşımların yapılması zorunluluk taşımaktadır.

• Çevresel etmenlerden korunma: Astım atağını tetiklediği bilinen alerjenlerden mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır.
• Sigara maruziyeti sonlandırılmalıdır.
• Yıllık grip (influenza) aşısı uygulanmalıdır

Sonuç olarak başarılı astım tedavisi; astım tetikleyicilerinden uzak durma, düzenli doktor kontrolü, solunum fonksiyonlarının düzenli aralıklar ile değerlendirilmesi ve astım ilaçlarının önerildiği şekilde uygun bir şekilde kullanılması ile mümkün olabilmektedir.